3 tips om góed te leren piekeren…
HSP’s zijn tobbers van nature. Ik weet het van mezelf. Het komt door de andere bedrading in ons hoofd die ervoor zorgt dat we veel meer info oppikken en verwerken. Dat kost energie maar levert ook veel op. Je bent opmerkzaam en ziet, ruikt, proeft, voelt, hoort dingen die anderen niet waarnemen. Dat moet allemaal worden verwerkt. Maar dat gepieker, vooral ’s nachts, mag wel wat minder vind ik altijd. Piekeren heeft een negatieve bijklank gekregen. Het moet weg. Het is niet zen, Het hangt samen met het ego. Laat het lós….(en adem uit uit). Maar hoe dan?
Terwijl ik lag te piekeren over mijn piekeren kwam ik tot de conclusie dat er ook goed piekeren bestaat. Ik kom vaak tijdens zo’n piekerronde op goede ideeën. Daar heb ik wat aan. Even verder gepiekerd en hé! Er zijn 2 soorten piekeren!
1. Constructief piekeren oftewel nadenken: daar komen de goede ideeën vandaan, nou ja soms zelfs briljant
2. Niet constructief piekeren in kringetjes (vaak angstig )
Even later kwam ik een uitstekend artikel tegen in Psychologie magazine over dit onderwerp. Ik heb er her en der uit geput en gecombineerd met mijn eigen ervaringen en HSP inzichten.
Mensen die erg optimistisch zijn en alles positief willen zien overschatten vaak de mogelijkheden en onderschatten de problemen. De alles-komt -altijd-goed gedachte en het-komt-wel-als-de-tijd-daar-is kan je ook in de problemen brengen. Te laat met je belastingaangifte bijvoorbeeld of de hond vergeten in te enten. Terwijl de tobbers veel beter nadenken en daardoor realistischer kansen inschatten. En veel beter voorbereid zijn en minder risico nemen. Alvast condooms kopen vóor het spannende afspraakje bijvoorbeeld.
Daarnaast blijkt dat tobbers ook nog eens blijer zijn als de resultaten blijken mee te vallen: De dure hip-hop lessen van mijn dochter zijn goedkoper dan verwacht, heb ik even mazzel. En als de verwachtingen tegenvallen zijn tobbers ook in het voordeel: je had er immers rekening mee gehouden dat het zou kunnen tegenvallen.
Maar van oeverloos rondpiekeren kun je gefrustreerd worden en zelfs angstig. Het levert namelijk niks op. Je merkt vaak dat je weer bij hetzelfde punt uitkomt als waar je begonnen was. Wat als…. En: Had ik maar niet….Vaak gaat het over zaken in het verleden waar je niks meer aan kunt doen of verlammende gedachten over de toekomst die nog komen gaat en waar je minder invloed op hebt dan je denkt of zou willen. Een beroemde uitspraak van Dr. Phil is: piekeren is als schommelen; je gaat wel heen en weer maar je komt niet van je plaats.
En als je angstig wordt neemt je adrenaline en andere stress hormonen toe en kun je helemaal niet meer slapen. Kun je daar weer over gaan piekeren.
Piekeren en perfectionisme blijken ook bij elkaar te horen. En laat perfectionisme nou net weer een kenmerk van hoogsensitiviteit zijn. Perfectionisme moet tegenwoordig ook in de ban en uitgeroeid terwijl het ook zijn goede kanten blijkt te hebben: gezond perfectionisme maakt doelgericht, productief en betrouwbaar. Ik vond het fijn om te lezen. In plaats van dat mijn eigenschap wordt afschoten als verkeerd zitten er (zoals aan elke eigenschap eigenlijk) ook goede kanten aan. Ik voelde me opgelucht! Ik mag best lekker perfectionistisch zijn zolang ik maar niet doorsla in angstig gepieker waarin alles mis gaat. Daarom….
3 tips om goed te leren piekeren:
1. Niet meer wakker liggen van piekeren
Schrijf ruim voor je gaat slapen een kwartier lang op wat de oplossingen kunnen zijn voor je piekerprobleem van dat moment. Ben zo gedetailleerd mogelijk. Schrijf alles op wat in je opkomt. Zie je geen oplossing, schrijf dan op wie je om hulp zou kunnen vragen of hoe je kunt leren om met dit probleem om te gaan. Leg je aantekeningen opgevouwen naast je bed. Word je ’s nachts wakker en begin je te piekeren, zeg dan tegen jezelf: ik heb ’t allemaal opgeschreven op een helder moment, ik heb er goed over nagedacht. Het staat allemaal op papier dat hier naast me ligt. Eventueel kan ik daar morgen nog iets aan toevoegen. MAAR NU EVEN NIET!
2. Elk voordeel heeft zijn nadeel. Wat is er positief aan je gepieker?
Denk aan alle positieve kanten die je aan je probleem kunt ontdekken. Wanneer ik niet naar dat feestje kan, heb ik de hele avond voor mezelf. Als we niet naar Frankrijk op vakantie kunnen hoef ik ook niet 2 dagen over tolwegen te tuffen. Als dat prestigieuze project langs mijn neus gaat naar die ambitieuze collega heb ik wel ruimte om meer vrij te nemen. Als het blijft regenen vandaag dan hoef ik lekker niet naar buiten en kan ik met mijn boek op de bank blijven.
Kijk waar het gouden randje zit. Dat zit er namelijk altijd…
3. Kom in actie!
Maak van gepieker constructief nadenken en verbindt er een actie aan. Wat kan er fout gaan? En vind daar een oplossing voor. Zo ben je goed voorbereid en doet je gepieker er toe. Schrijf je oplossingen op of (als het ’s nachts is : spreek ze in dan hoef je niet zoveel licht aan te doen en word je minder wakker).
Er bestaan dus 2 soorten piekeren: constructief nadenken en angstig getob over toekomst en verleden waar je niks aan kunt doen. Ga goed bij jezelf na in welk soort denken je zit. Leer het onderscheid te maken en maak het constructief.
Het is erg fijn om te concluderen: Ik lig niet te piekeren, ik ben briljante ideeën aan het uitbroeden (hoe los ik het klimaatprobleem op?, world-peace, daar dan weer de nobelprijs voor…). Dat valt pas lekker in slaap! Zzzzz…..
Hoe ga jij om met gepieker? Laat het me hieronder weten
of [otw_shortcode_button href=”skype” size=”medium” bgcolor=”#3ABBC4″ icon_type=”social foundicon-skype” icon_position=”left” shape=”radius”]Klik hier om een afspraak te maken voor een GRATIS Skype sessie.[/otw_shortcode_button]
Hallo Anouk. Jij verstaat écht de kunst van het gouden randje vinden! Dat zelfs dat eeuwige gedenk iets goed heeft! Dank je wel
Ik verdenk míjn hersens ervan dat ze zoveel piekeren omdat ze niet anders kunnen. Als er geen direct probleem is, dan denken ze nóg over van alles . Of dat nou de add, of de hsp is maakt eigenlijk niet uit. Ik vind het vevelend dat al dat gedenk vaak nergens toe leidt . Ik ben heel slecht in keuzes maken, knopen doorhakken en daardoor blijf ik vaak in het denken hangen, de actie komt vaak laat, of niet
Dankzij je wijze woorden zal ik het eens anders gaan bekijken, het is dus tóch wel ergens goed voor, dat gedenk 🙂
hoi Anouk,
op dit moment kamp ik met de herinneringen en ervaringen die me in de positie (situatie zo je wilt) hebben gebracht waarin ik nu zit. ik heb therapeuten, maar die kunnen vrij weinig doen zolang ik door andere factoren in de modus ‘overleven’ sta. optimistisch genoeg wordt me verzekerd dat als dit traject dat ‘de wet’ voorschrijft (spoor 1 en spoor 2 reïntegratie) voorbij is, ik eindelijk intensief bezig kan zijn met mezelf. jippi
in de tussentijd pieker ik wat af.. komen allerlei herinneringen en gedachten boven en die blijven inderdaad vaak in kringetjes draaien.
ik heb al eens een en ander opgeschreven, daar denk ik ook niet altijd aan, maar ik vertel. niet hardop, in gedachten. ik vertel aan iemand wat op dat moment mijn gedachten bezig houdt. daardoor wordt het beeld ook helderder, krijg ik zicht op de kern en daar kan ik dan (later) mee verder (dat zou ik dan wel moeten opschrijven, want ik ben een beelddenker en niet heel auditief. verba volent sed scripta manent). is dat verteld, dan val ik vanzelf in slaap.
groetjes, Adrienne